ISI YALITIM SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI

Konuşmacı: Prof. Dr. Şükran Dilmaç

Isı Yalıtım Sistemleri

• Dış Taraftan Yalıtım (External insulation)
• İç Taraftan Yalıtım (Internal insulation)
• Çift Duvar Arası Yalıtım (Cavity wall)

DIŞ TARAFTAN YALITIM

• Ülkemizde yeni uygulamaya başlanan bu sistem dış ülkelerde yaygın şekilde yıllardır uygulanmaktadır.
• Bu sistem yapı fiziği yönünden en uygun sistem olup, ısı yalıtım levhaları tüm binayı dışardan bir manto gibi sarar.

DIŞ TARAFTAN YALITIMIN FAYDALARI

• Yalıtım kesintisizdir, manto gibi binayı korur.
• Isı köprüleri en azdır, hatta pratik olarak yok kabul edilebilir.
• Tüm yapı elemanları atmosfer etkilerinden korunur; binanın ömrünü uzatır. Taşıyıcı elemanları korozyondan korur.
• Isıtma sisteminin kısa süreli kapatılması halinde (geceleri), iç ortam sıcaklığının düşmesini önler. (Konut, ofis vb sürekli veya kısa aralıklarla sürekli kullanılan binalarda önemlidir)
• Yazın aşırı ısınmayı önler.
• Su buharının kesit içinde yoğuşma riski en azdır. (Isı yalıtım malzemesinin buhar direncinin düşük olması tercih sebebidir)
• Yapı fiziği hasarlarının önemli bir bölümü, dışardan ısı yalıtımı uygulamaları ile engellenebileceği gibi; mevcut hasarların onarımında da en etkin ve kalıcı uygulama olmaktadır.
• Dış taraftan yalıtım sistemi, yeni yapılara uygulandığı gibi mevcut binalara da kolayca uygulanır. Uygulama sırasında tüm işler bina dışında gerçekleşir, içeriye işçi girmez, bina sakinleri rahatsız olmaz.
• Dış taraftan yalıtımın uygulanması için tüm cepheye iskele kurulması gerekir, özel yapıştırıcılara ve uzman uygulama ekibine ihtiyaç vardır. Maliyeti de biraz yüksektir.

DIŞ TARAFTAN YALITIMIN  EKSİLERİ

• Uygulama için tüm cepheye iskele kurulması gerekir ve kalifiye ekip ile uygulanmalıdır.
• Maliyeti daha yüksektir

İÇ TARAFTAN YALITIM

• Bu sistem mevcut binalarda kolay uygulanır. Ancak döşemelerin ve iç duvarların birleşim noktalarında ısı köprüleri oluşur ve yalıtımın verimini düşürür. İç taraftan yalıtım, yapı fiziğine uygun bir sistem değildir.
• Betonarme kiriş ve perdelerin iç yüzüne ısı yalıtımı uygulandığında, ülkemizin büyük bir bölümünde, ısı yalıtım malzemesinin çeşidinden bağımsız olarak; ısı yalıtımı ile betonarme elemanın arakesitinde yoğuşma meydana gelmektedir.
• Ancak başka seçenek olmadığında düşünülebilecek bu sistemin nUygulama kolaylığı vardır.
• Alçı sıva veya alçı panolar ile yalıtım malzemesi kolaylıkla kaplanabilir.
• Maliyeti düşüktür.İç taraftan yalıtım, hızlı ısınma sağladığı için, konferans salonu vb. uzun aralıklarla-kısa süreli kullanılan binalar için uygun bir sistemdir. Diğer mekânlarda, uygulamasının basit olmasının yanında, maliyetinin de daha düşük olması tüketiciye cazip görünürse de, sistemin verimli çalışmayacağı unutulmamalıdır

İÇ TARAFTAN YALITIMIN SAKINCALARI

• Döşeme alınları, bölme duvar alınları ısı köprüleri oluşturur. Özellikle kuzeye bakan cephelerde, iç köşelerde küflenme ve hatta terleme beklenir.
• YALITIM KESİKLİDİR. (YAMA GİBİDİR)
• Dış duvarlar, betonarme vb taşıyıcı elemanlar atmosfer şartlarına maruz bırakılmıştır, korunmamıştır.
• ISITMA SİSTEMİ KAPATILDIĞINDA ORTAMIN HIZLA SOĞUMASINA SEBEP OLDUĞU İÇİN, İÇ ORTAM SICAKLIĞI HIZLA DÜŞER.
• Yaz konforuna katkısı olmaz.
• Su buharının kesit içinde yoğuşma riski fazladır. Isı yalıtım malzemesinin buhar direnci, yoğuşmaya sebep olmayacak kadar yüksek olmalıdır. (Gereğinden fazla yüksek olmamalıdır, duvarın nefes almasını önler)
• Yapı fiziği açısından, buharın durdurulması değil; kesit içinden buharın yoğuşma olmadan iletilmesi uygundur. Kesitteki yoğuşmayı önlemek için, buhar kesicilerle buharın tamamen iç mekânda bırakılması uygun değildir. Böyle durumda sistem değiştirilmelidir.
• Isıl genleşmeler, kirli atmosfer, farklı zemin oturmaları vb. sonucu gevrek yapıdaki taşıyıcı ve dolgu yapı malzemelerinde meydana gelen kılcal çatlak, vb. etkisi ile duvara (taşıyıcı elemana) sızan zemin suyu veya yüzey (yağmur,kar) suyu, yapı elemanının ıslanmasına  ve korozyonun artmasına sebep olduğu gibi; iç yüzeye kadar ulaşarak küf, mantar oluşumuna veya ıslanma sonucu boya dökülmesi ve benzeri hasarlara sebep olacaktır. Yıllar boyunca tekrarlanan ıslanma-kuruma sonucu, yapı fiziği hasarları büyürken, elemanın dayanımı düşecek ve binanın kullanım ömrü azalacaktır.

ÇİFT DUVAR ARASI YALITIM

• Bu yalıtım uygulamasında, ülkemizdeki durum ile Avrupa ülkelerindeki durum arasında büyük farklılık vardır.
• Ülkemizdeki uygulamalar, yapı fiziği kurallarına tamamen aykırıdır ve içerden yalıtım uygulamalarından daha fazla sakıncalar taşımaktadır.
• Avrupa’daki uygulamalar ise, dışardan yalıtımın değişik bir görünümü şeklindedir ve dışardan yalıtımın avantajlarının önemli bir bölümünü taşımaktadır.

Ülkemizdeki Uygulamalar 

ÇİFT DUVAR ARASI YALITIMIN SAKINCALARI

• Tüm betonarme elamanlar ve yalıtım levhaları arasındaki boşluklar ısı köprüleri oluşturur. Cephenin büyük bir bölümü yalıtımsız betonarme elemanlardan meydana gelen ısı köprülerinden oluşur.
• Tüm taşıyıcı elemanlar atmosfer şartlarına maruz bırakılmıştır, korunmamıştır.
• Kesit içinde yoğuşma ihtimali fazladır.
• Maliyeti arttırır. Fakat anlamlı bir fayda sağlamaz.
• Az katlı yapılar için geliştirilmiş bu sistemin, ülkemizdeki apartman bloklarında uygulanabilmesi için geliştirilmesi gereklidir.

ÖRNEK BİNA ÜZERİNDE HESAP SONUÇLARI

• Binada sarkık kiriş bulunmamasına rağmen, çift duvar arası yalıtım uygulamasında ısı yalıtım kalınlığı ne kadar arttırılsa da izin verilen Qyıl değeri sağlanamamıştır.
• Hesaplarda bölme duvarları sebebiyle ısı yalıtımının kesilmesi sonucu oluşan ısı köprüleri ve bu sebeple artan ısı kayıpları dikkate alınmamıştır. Bu kayıpların da hesaplara katılması halinde içerden yalıtım için hesaplanan Qyıl değeri daha büyüyecektir. Ayrıca betonarme elemanların iç yüzünde meydana gelecek yoğuşma sebebiyle iç yüzeylerde küf ve rutubet oluşacaktır.

ÇİFT DUVAR ARASI YALITIM- Avrupa'daki uygulamalar

• Betonarme elemanlar ile iç duvar aynı hizadadır. Yalıtım kesintisiz olarak tüm cepheye uygulanır.
• İki duvar arasında birlikte çalışmasını sağlayacak bağ elemanları bulunur.
• İki duvar arasında oluşabilecek veya sızabilecek suyun, sisteme zarar vermeden dışarı atılabilmesi için gerekli detaylar geliştirilmiştir.
• Dış duvar aynı zamanda cephe kaplaması görevini görür.